Post non-concurrentieverbod bij diensten- en verkoopfranchise
Als een franchiseovereenkomst eindigt, dan stuiten veel franchisenemers op een verbod in de franchiseovereenkomst om gedurende een bepaalde tijd daarna vergelijkbare werkzaamheden te verrichten. Een dergelijk post non-concurrentieverbod kan soms uitermate bezwarend zijn. Anderzijds is het niet voor niets afgesproken.
De rechtbank Rotterdam oordeelde in kort geding (ECLI:NL:RBROT:2018:9610) over de vraag of een franchisenemer na het einde van de franchiseovereenkomst toch onder het concurrentieverbod uit kon komen.
Bescherming van knowhow en verleende bijstand
De franchisenemer voert ten onrecht aan dat er geen knowhow zou zijn overgedragen. Die overdracht zou blijken uit opleidingen, bijeenkomsten en updates. Onder verwijzing naar het Pronuptia-arrest (HvJ EG 28 januari 1986 nr. A161/84, ECLI:NL:XX:1986:AC9213) oordeelt de rechtbank dat, naast knowhow, ook door de franchisegever verleende bijstand bij de toepassing van door hem gehanteerde (commerciële) methoden mag worden beschermd door middel van een non-concurrentiebeding.
Knowhow bij diensten- en verkoopfranchising
Anders dan bij verkoopfranchising, geldt bij dienstenfranchising dat voor het verlenen van die diensten de franchisenemer de benodigde kennis (geheel) zelf zou kunnen hebben verworven. In die gevallen zou dan een non-concurrentiebeding terzijde kunnen worden geschoven omdat er nauwelijks knowhow overgedragen is. Dit is bijvoorbeeld aan de orde in de vonnissen va de rechtbank Overijssel van 22 juni 2016 (ECLI:NL:RBOVE:2016:2914) en 21 september 2016 (ECLI:NL:RBOVE:2016:3742). In onderhavige kwestie is er echter sprake van verkoopfranchising.
Analogie naar arbeidsrecht
De franchisenemer verwees naar de regels in het arbeidsrecht. Artikel 7:653 lid 4 BW bepaalt dat een werkgever aan een concurrentiebeding geen rechten kan ontlenen als het eindigen of niet voortzetten van de arbeidsovereenkomst het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever. Vaststaat dat in de onderhavige zaak geen sprake is van een arbeidsovereenkomst, maar van een franchiseovereenkomst. De vergelijking gaat dus niet op.
Onredelijk bezwarende algemene voorwaarde
Onder omstandigheden kunnen bepalingen in franchiseovereenkomsten als algemene voorwaarden gekwalificeerd worden, indien ze zijn opgesteld teneinde in een aantal overeenkomsten te worden opgenomen, met uitzondering van bedingen die de kern van de prestaties aangeven. Als het non concurrentiebeding als algemene voorwaarde te kwalificeren zou zijn, dan zou het wellicht aangetast kunnen worden wegens onredelijke bezwaardheid. De voorzieningenrechter oordeelt echter dat het non-concurrentieverbod onmisbaar is voor de bescherming van de door de franchisegever overgedragen knowhow en de verleende bijstand dat er sprake is van een kernbeding.
Conclusie
De franchisenemer was na het einde van de franchiseovereenkomst in dit geval gehouden aan het concurrentieverbod. Echter, niet in alle gevallen is een concurrentieverbod onaantastbaar. Bijvoorbeeld indien er geen knowhow overgedragen is en geen bijstand verleend is. Daar zal bij dienstenfranchise ogenschijnlijk eerder sprake van kunnen zijn dan bij verkoopfranchising. Echter, een harde regel is dat allerminst.
Mr. A.W. Dolphijn – franchiseadvocaat
Ludwig & Van Dam Franchise advocaten, franchise juridisch advies. Wilt u reageren? Ga naar dolphijn@ludwigvandam.nl

Andere berichten
Geen overgedragen knowhow, geen geldig postcontractueel non-concurrentiebeding
De voorzieningenrechter van de rechtbank Midden-Nederland heeft op 10 maart ...
Jaaroverzicht rechtspraak 2024 over franchise – Vereniging DFA
Voor de leden van de Vereniging DFA verzorgde Ludwig & ...
Hof Amsterdam: Autodealers zijn geen franchisenemers
In navolging van de rechtbank stelde het hof op ...
Bezint eer ge begint: de onderzoeksplicht voor een beoogd franchisenemer
Inleiding De plicht voor partijen in het (algemene) contractenrecht om ...
Ludwig & Van Dam advocaten is partner van de 24e editie van Het Nationale Franchise Congres
Op 3 april 2025 vindt de 24e editie van Het ...
Afstand doen van instemmingsrecht bij formulewijziging binnen een franchiseovereenkomst?
Op 19 februari 2025 deed de rechtbank Den Haag uitspraak, ...